Malimail, Bamako/Bergen, maart 2013.
Bericht uit Mali.
Door de crisis staat Mali opeens dagelijks in de krant. Maar de problemen zijn niet pas
begonnen met de militaire coup vorig jaar. Al langer was het noorden van Mali een
onbeheersbaar gebied, waar islamisten en Touaregs streden om de macht. En de corruptie is
altijd al een groot probleem. De coup werd aanvankelijk door sommigen hier zelfs nog als een
mogelijk begin van een oplossing gezien. Maar het bleek al snel een volgende stap in een
escalerende crisis.
De Franse interventie is door de bevolking met vreugde begroet. De Franse troepen zijn er
opvallend snel in geslaagd om het woestijngebied in het noorden terug te veroveren op de
rebellen. Dat is goed nieuws voor de mensen in de bevrijde steden. Maar daarmee zijn de
problemen in Mali nog niet opgelost. De rebellen vechten terug met moderne wapens. De
rebellen zijn niet opeens verdwenen, evenmin als de onvrede van de lokale bevolking in het
noorden met het zwakke bestuur in het verre Bamako. Eind juli zijn er democratische
verkiezingen voor een nieuwe president gepland. Laten we hopen dat de zwakke democratie
hiermee een nieuwe impuls krijgt.
Het is onze overtuiging dat juist in deze tijden een klein fonds als Malikanu aanwezig moet
blijven. De crisis heeft Mahamane in Bamako juist aangezet tot een heel mooie nieuw
initiatief, waarover hieronder meer.
Eerst de resultaten van de lopende projecten:
Bogolans uit Endéwo.
In Endéwo is de afgelopen tijd hard gewerkt aan de vervaardiging van de bogolans. Dat zijn
grote katoenen doeken beschilderd met natuurlijke verf als aarde, klei, houtskool en
plantenextracten. In Mali worden ze gebruikt als kleding, beddengoed of gordijnen. In
Europa gebruiken we ze meer als decoratieve sprei of wandkleed. Met steun van Malikanu
hebben de vrouwen zakken vol katoenbolletjes verwerkt, gesponnen en geweven tot deze
prachtige doeken. Amadou heeft hoogstpersoonlijk negentien bogolans naar Bamako
gebracht. We nemen ze in het voorjaar mee om te verkopen. De opbrengst gaat uiteraard
weer terug naar de vrouwen in Endéwo.
Tienermoeders.
In Bandiagara loopt het programma met de tienermoeders normaal door. De meisjes uit de
voorgaande jaren blijven verbonden aan het project. Het thema waarvoor we ons daar
inzetten – zorgen dat tienermoeders hun school kunnen afmaken – krijgt daardoor steeds
meer bekendheid op school. Uiteindelijk is het natuurlijk belangrijk dat meisje niet al zo
jong zwanger raken.
Timothée belde mij onlangs ontdaan op om te vertellen dat een van de meisjes met haar
baby is verongelukt. Terwijl zij pinda’s aan het oogsten was met de baby op haar rug, is zij
door de bliksem getroffen. Er is een emotionele afscheidsceremonie met haar ouders op
school gehouden.
Waterpomp in Bandiagara.
Jamila en Guus Brummel hebben voor de derde keer een eigen actie ondernomen voor
Malikanu. Zij verstuurden dit jaar hun kerstkaarten per e-mail, zodat zij driehonderdvijftig
euro bespaarden. Dat doneerden zij aan Malikanu. Wij hebben dit geïnvesteerd in een
waterpomp in een dorpje nabij Bandiagara. De mensen in dit dorpje leven behalve van de
gebruikelijke gierstcultuur en wat kleinvee van de teelt van uien, sla en tomaten. Zij
verbouwen dat in coöperatief verband. Het besproeien van de akkers is tijdrovend en zwaar
werk. Een pomp maakt het mogelijk dat zij het perceel flink kunnen vergroten.
Microkredieten.
In Bamako loopt het project met de microkredieten uit 2012 ten einde. De vrouwen die voor
het tweede jaar deelnamen aan de alfabetiseringscursus en voor de tweede keer hun
microkrediet hebben terugbetaald, gaan nu verder op eigen benen. De vrouwen die nu één
jaar meedoen gaan verder naar het tweede jaar. Deze groep vullen we aan met nieuwkomers.
Sommige vrouwen van vorig jaar haken af, omdat zij niet voldoende aanwezig waren op de
alfabetiseringscursus.
De meeste deelnemers besteden hun credit aan hun handeltje in ondergoed, aardappels,
medicijnen, fruit, houtskool. De leningen voor de microkredieten worden daadwerkelijke
terugbetaald, zodat wij dit weer kunnen investeren in nieuwe aanvragen.
Voor geïnteresseerden die Frans lezen is de projectrapportage op aanvraag beschikbaar.
Nieuw project: jongeren nemen verantwoordelijkheid in hun wijk.
Geïnspireerd door de crisis maakt Mahamane, onze projectleider in Sikoroni (Bamako), zich
sterk voor gedragsverandering van de jongeren. Geschokt door de corruptie en gebrek aan
verantwoordelijkheid van de huidige generatie bewindslieden, wil hij zich inzetten voor de
jeugd. Om hen een gevoel van verantwoordelijkheid en solidariteit mee te geven.
Mahamane pakt dit op door het initiëren van een claef (d.i. een club voor acties ván kinderen
vóór kinderen) op scholen in twaalf wijken in Bamako. De kinderen in de club geeft hij les
over onder meer de rechten en plichten van kinderen. En over praktische dingen zoals het
opzetten van een opruim- en schoonmaakdag in de wijk.
Deze kinderen nemen hun kennis mee naar school waar zij die delen met andere kinderen
door het goede voorbeeld te geven en initiatief te nemen en te discussiëren. Elke club
'adopteert' tevens een weeskind. Bij iedere samenkomst wordt er geld gedoneerd (een paar
cent) en kleding of schoeisel. Het gaat niet alleen om de hulp, maar vooral om hen het besef
bij te brengen dat we moeten zorgen voor elkaar.
Mahamane is er van overtuigd dat op langere termijn alleen een mentaliteitsverandering een
echte oplossing kan bieden voor de problemen in Mali. Hij is zeer gedreven bezig met dit
project. Het is nu in acht wijken van de grond gekomen, steeds in samenwerking met al
bestaande organisaties. Eerst geeft hij les aan de lokale jeugdwerkers en dan aan de
kinderen.
Ze hangen aan z'n lippen, omdat hij veel ervaring heeft met dit werk en een enorme
uitstraling heeft voor een klas kinderen.
Er komen niet veel kosten aan te pas. Schriften, pennen voor de kinderen en een
versnapering en drankje en een onkostenvergoeding voor Mahamane en andere instructeurs.
Wij zijn erg enthousiast en dragen zorg voor deze bescheiden kosten in drie van de wijken.
Binnenkort verschijnt er een filmpje op youtube met beelden tijdens een les, aangevuld met
een interview met Mahamane.
Vriendelijke groeten,
Bestuur Malikanu.
PS: Wendela Engelhard is de afgelopen winter steeds in Bamako gebleven. Zij staat in direct
contact met de Nederlandse ambassade en neemt de nodige voorzorgmaatregelen om de
risico’s op bijvoorbeeld een ontvoering te minimaliseren.
Wendela: “Ik vind het belangrijk om juist nu hier te zijn, samen met onze projectleiders.
Mijn huisje is buiten de stad aan een doodlopend weggetje. Ik ben daar nooit alleen en
iedereen let goed op. Ik voel me hier veilig. Als je hier al lang bent en de gebeurtenissen
met elkaar meemaakt, dan verbind je je daarmee. Vrienden en bekenden hebben zoveel
meer te verduren dan ik. Door de crisis hebben zij geen werk meer. Of hun familie woont in
het noorden met alle risico’s van dien. En voor hen is vertrekken helemaal geen optie.”
